Loạn thị nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

1) Loạn thị là gì?

Loạn thị là một tật khúc xạ mắt rất thường gặp, xảy ra khi hình ảnh quan sát sau khi đi vào mắt không thể hội tụ ở võng mạc, khiến mắt bị mờ. Giác mạc là bộ phận trong suốt có hình chỏm cầu nằm phía trước nhãn cầu, cho phép ánh sáng đi vào trong mắt. Giác mạc khi không còn giữ được độ cong hoàn hảo mà bị biến dạng không đều, khiến các tia sáng đi vào mắt hội tụ ở nhiều điểm khác nhau (có thể ở phía trước hoặc phía sau võng mạc), gây ra loạn thị. Ngoài ra loạn thị còn có thể do độ cong của thủy tinh thể bất thường, loạn thị có nguy cơ cao ở những người:

• Tiền sử gia đình có người bị loạn thị hoặc có các rối loạn ở mắt, đặc biệt người có cả bố và mẹ bị loạn thị thì nguy cơ cao bị loạn thị.
• Tổn thương mắt như sẹo giác mạc.
• Bị cận hoặc viễn thị quá nặng.
• Tiền sử phẫu thuật mắt, như phẫu thuật đục thủy tinh thể.
• Tuổi tác cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tật loạn thị. Thực tế, người cao tuổi thường có nguy cơ mắc tật loạn thị cao hơn người trẻ.

2) Triệu chứng bệnh loạn thị

Những người mắc tật loạn thị thường gặp các triệu chứng ban đầu sau:

• Mắt mờ, nhìn hình ảnh bị mờ, nhòe hoặc méo mó.
• Tầm nhìn đôi, nhìn một vật có hai hoặc ba bóng mờ.
• Khó khăn khi nhìn ở mọi khoảng cách.
• Một số dấu hiệu kèm theo khác như nhức mỏi mắt, chảy nước mắt, đau đầu, đau cổ, đau vai gáy… cũng có thể xảy ra.

3) Chẩn đoán loạn thị

Khám mắt kỹ lưỡng và toàn diện sẽ giúp các bác sĩ xác định được tật loạn thị cũng như phát hiện ra các vấn đề khác. Một số kiểm tra có thể được thực hiện như kiểm tra thị lực bằng bảng đo thị lực, đo độ cong giác mạc, kiểm tra khúc xạ, bản đồ giác mạc… Vì loạn thị thường xảy ra chậm trong thời gian dài, nên bệnh nhân thường bỏ qua các triệu chứng của tật. Hay đến bệnh viện kiểm tra mắt ngay nếu người bệnh cảm thấy có bất kỳ sự thay đổi thị lực nào.

4) Điều trị bệnh loạn thị

Trường hợp nhẹ, bệnh loạn thị có thể không cần điều trị. Nhưng nếu bị nặng, cần phải áp dụng các biện pháp điều trị để tránh bệnh diễn biến nặng hoặc gây ra nhược thị.

>>> Tham khảo bài viết: Bé 3 tuổi bị viễn thị và loạn thị nên khám ở đâu?

Các biện pháp điều trị phổ biến:

• Kính thuốc: Hầu hết các trường hợp loạn thị đều có thể điều chỉnh bằng kính thuốc. Đây là biện pháp đơn giản, được áp dụng rộng rãi, mang lại hiệu quả cao, ít để lại biến chứng. Bệnh nhân nên tìm hiểu và đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được tư vấn loại kính phù hợp với mức độ và nhu cầu.
• Phẫu thuật: Trong một số trường hợp bị loạn thị nặng và phương pháp điều chỉnh bằng kính thuốc không đạt kết quả, bệnh nhân phải tiến hành phẫu thuật. Đây là phương pháp sử dụng tia laser hoặc dao vi phẫu để định hình lại giác mạc vĩnh viễn. Phổ biến nhất có thể kể đến thay đổi khúc xạ định hình nhu mô giác mạc (LASIK), thay đổi khúc xạ cắt bỏ biểu mô giác mạc (PRK), thay đổi khúc xạ định hình giác mạc vạt dưới biểu mô (LASEK).
• Ortho-K (Orthokeratology) customize: Đây là phương pháp điều trị sử dụng kính áp tròng cứng, được thiết kế đặc biệt đeo vào ban đêm nhằm làm thay đổi tạm thời hình dáng của giác mạc trong khi ngủ, giúp mắt có thể nhìn rõ vào sáng hôm sau và duy trì tình trạng này suốt cả ngày. Cứ như vậy, lặp lại quy trình gắn Ortho-K customize vào ban đêm để có thị lực tốt vào ngày hôm sau.

5) Phòng ngừa loạn thị

Loạn thị do di truyền là không thể phòng tránh. Tuy nhiên theo các chuyên gia tại bệnh viện mắt, các nguyên nhân còn lại có thể được phòng ngừa và hạn chế bằng cách:

• Tránh các tổn thương mắt có thể xảy ra;
• Làm việc ở nơi có ánh sáng đầy đủ, tránh nơi quá tối hoặc phải đeo kính bảo vệ mắt khi làm việc với nguồn sáng quá mạnh và chói; Đèn học phải sử dụng loại tốt và chất lượng ánh sáng đảm bảo cho ánh sáng vàng nắng tự nhiên.
• Dành thời gian để mắt nghỉ ngơi khi làm việc trước máy tính, đọc sách hay các công việc tỉ mỉ khác;
• Điều trị các bệnh lý về mắt (nếu có), điều trị sớm và triệt để, tránh gây biến chứng loạn thị;
• Khi đã bị loạn thị rồi thì phải đi khám và điều trị sớm, tránh bệnh diễn biến nặng;
• Ăn uống hợp lý để cung cấp đầy đủ vitamin và dưỡng chất thiết yếu cho mắt như cá hoặc thức ăn giàu vitamin A có trong các loại quả màu đỏ (gấc, cà rốt, cà chua,…).

6) Bài tập mắt cho bệnh nhân loạn thị

Ngoài việc điều trị với bác sỹ nhãn khoa, bệnh nhân loạn thị cần thực hiện các bài tập sau đây để nhanh chóng phục hồi.

Bệnh nhân loạn thị có thể cải thiện tầm nhìn bằng các bài tập mắt

Các bài tập mắt không chỉ giúp bệnh nhân loạn thị cải thiện thị lực của mình, nó còn giúp cho những người thường xuyên phải đọc tài liệu hoặc sử dụng máy tính có một đôi mắt khỏe đẹp như mong muốn.

Loạn thị khiến bệnh nhân không thể nhìn rõ một vật ngay ở cự ly gần

a) Thư giãn các cơ ở mắt

• Mục tiêu của bài tập là giúp các cơ ở mắt cảm thấy ít căng thẳng, giảm các cảm giác đau đớn mắt do căng cơ.
• Dùng ngón tay cái của bạn dựng thẳng trước mặt, ngang tầm mắt và cách mũi khoảng 10cm. Di chuyển ngón tay dần dần lên độ cao mà mắt không còn nhìn thấy được. Hãy để ngón tay ở điểm mắt còn có thể nhìn thấy được trong vòng hai giây.
• Ngoài việc giơ tay lên trán, bạn cũng có thể di chuyển tay sang hai bên. Bài tập kéo dài trong 2 phút và được thực hiện từ 2 – 4 lần một tuần.

b) Massage cầu mắt

• Đây là bài tập tốt nhất cho những người đang bị loạn thị nặng, giúp khôi phục tới mức tốt nhất của thủy tinh thể trong mắt.
• Nhắm mắt lại và đặt hai đầu ngón giữa lên hai mắt.
• Dùng lực nhẹ nhàng để không gây nhiều đau đớn cho mắt.
• Massage nhẹ nhàng từ trái sang phải, lên xuống, xoay theo chiều kim đồng hồ và ngược lại.
• Mỗi một động tác thực hiện 10 lần, kéo dài trong khoảng một phút.

c) Luyện mắt

Đây là một bài tập khá vui nhộn. Bạn có thể bắt đầu bài tập bằng cách đọc một cuốn sách trong khoảng vài phút, sau đó, nhìn sang một vật hoàn toàn khác biệt như một tấm card chẳng hạn. Bạn lại tiếp tục đọc sách và nhìn vào vật khác. Lặp lại hoạt động này cho đến khi mỏi mắt thì thôi.

Đây là một bài tập có thể thực hiện ở mọi nơi mọi lúc, giúp mắt khỏe hơn.

d) Ngồi học đúng tư thế

Tiêu Bắc H+ (Theo Medicojournal)